Ostroga piętowa jest dosyć często występującym schorzeniem. Co to jest i czym się objawia? Sama ostroga piętowa jest to narośl kostna w obrębie kości piętowej związana z nadbudową i zwapnieniem przyczepu ścięgna. Możemy wyróżnić ostrogę górną, która dotyczy przyczepu ścięgna Achillesa oraz ostrogę dolną, która związana jest z rozcięgnem podeszwowym. Sama obecność kostnej ostrogi nie musi oznaczać występowania bólu. Bardzo często ostroga uwidacznia się na zdjęciach RTG, które wykonujemy z zupełnie innych przyczyn. Ból, który często utożsamiany jest z występowaniem ostrogi najczęściej wynika ze zmian zapalnych (świeżych) lub „zwyrodnieniowych” w obrębie samego ścięgna lub jego przyczepu. Dlatego obecność zmiany na kości, nie musi oznaczać noszenia wkładek na ostrogę piętową. Zależy to od tego czy występuje ból czy nie. Dla uproszczenia, na potrzeby tego wpisu, problemy bólowe z wyżej wymienionymi ścięgnami będę również nazywał bolesnymi ostrogami.
Jakie objawy towarzyszą ostrogom piętowym?
Najczęściej osoby zgłaszają się z bólem pięty od strony dolnej, czasami promieniującym na obrys całej pięty. Ból nasila się po nocy lub bezruchu, np. długim siedzeniu, niekiedy też występuje po dużej aktywności. Dolegliwości zmniejszają się w ramach „rozchodzenia” stopy. Takie objawy związane są z obecnością płynu w obrębie ścięgna, który zbiera się w danym miejscu kiedy nie ruszamy stopą. Osoby szukające wkładek ortopedycznych na ostrogi piętowe skarżą się na większy ból, kiedy noszą zupełnie płaskie buty, a lepiej czują się na delikatnym obcasie. Powstało wiele mitów związanych z taką sytuacją np. to, że nasze ciało lepiej funkcjonuje na lekkim obcasie i jest to dla nas zdrowsze. Nic bardziej mylnego. Ewolucja nie wyposażyła nas w obcas pod piętą, więc nie bądźmy od niej mądrzejsi.
Taka sytuacja związana jest z trybem życia prowadzonym przez większość z nas – dużo siedzimy i za mało się ruszamy, a w związku z tym nasze stawy tracą swoje zakresy ruchów. To samo dzieje się z naszym stawem skokowym. Mało czasu spędzamy w głębokim przysiadzie na całych stopach, jak np. dzieci, dlatego zakres zgięcia grzbietowego naszej stopy bardzo się zmniejsza. Za tym idzie zmniejszenie elastyczności naszej tylnej taśmy mięśniowej, w skład której wchodzi m.in.. ścięgno Achillesa i rozcięgno podeszwowe. Obie te struktury nie są wystarczająco elastyczne i dlatego kiedy chcemy wykorzystać pełen zakres ruchu to dochodzi do podrażnienia ich przyczepów. Wkładając obcas pod piętę skracamy mięśnie i w sztuczny sposób dodajemy sobie ruchomości. W ostrym stadium stosuje się czasami podpiętki, ale nigdy nie powinno nam to wejść w nawyk, bo może to doprowadzić do utrwalenia i pogłębienia problemu z piętą. Z tego powodu wkładki do butów na ostrogę piętową prawie nigdy nie posiadają podpiętka (oprócz wcześniej wymienionych stanów ostrych).
Jakie wkładki są najlepsze?
Osoby szukające pomocy przy bolącej ostrodze piętowej bardzo chętnie sięgają po gotowe wkładki żelowe na ostrogę piętową. Początkowy efekt często jest dosyć zadowalający, ponieważ pięta mniej nas boli. Dzieje się tak tylko dlatego, że mamy bardziej miękki materiał pod piętą. W przypadku gotowych wkładek nie zachodzą praktycznie żadne efekty lecznicze – jedynym jest chwilowe przerwanie tzw. błędnego koła bólu. Żel jest materiałem, który słabo trzyma swój kształt, więc bezcelowe jest wykonanie całych żelowych wkładek na ostrogę piętową. Czasami można umieścić element bardziej miękki pod samą piętą, ale wkładka musi być zbudowana z trwalszych i sztywniejszych materiałów. Wkładki na ostrogę piętową powinny w niezbyt nachalny sposób podpierać sklepienie podłużne stopy, korygować ustawienie pięty oraz czasem zmniejszyć twardość miejsca pod piętą. Dopiero takie połączenie daje nam większą szansę na wyleczenie.
Czy same wkładki wystarczą?
Najczęściej – niestety nie. Wkładki ortopedyczne na ostrogę piętową pełnią funkcje uzupełniającą do dobrze dobranej fizjoterapii. Najważniejsze w leczeniu bolesnej ostrogi są regularnie wykonywane ćwiczenia. Za pomocą wkładek głównie zmniejszamy ból, ale aby ścięgno się przebudowało to potrzebuje bodźca w postaci odpowiedniego obciążenia. Proces powrotu do swoich ulubionych aktywności może trwać nawet kilkanaście tygodni i nie należy go przyspieszać, ponieważ może to spowodować utrwalenie problemu. Po zakończonej fizjoterapii czasami wskazane jest profilaktyczne używanie wkładek do butów na ostrogę piętową, ponieważ błędna praca stopy może powodować nawracanie problemu.
Jakie buty należy nosić przy ostrogach piętowych?
W takich przypadkach najlepiej sprawdzają się buty sportowe. Dzieje się tak ze względu na niewielki drop, elastyczną podeszwę oraz amortyzację. Przy ostrogach piętowych nie powinno się nosić butów na obcasie oraz na twardych, niezginających się podeszwach. Buty sportowe mają również tę zaletę, że ze względu na swoją objętość oraz głębokość bardzo dobrze współgrają z wkładkami ortopedycznymi. Należy również pamiętać, że w przypadku chęci wykonania wkładek nie trzeba kupować większych butów, ponieważ wkładki nie zmieniają ich długości. Powinno się za to zwracać uwagę na głębokość butów, bo ta niestety ulega zmniejszeniu. W przypadku butów sportowych łatwo jest na szczęście wyjąć oryginalne wkładki i zastąpić je indywidualnie dopasowanymi .wkładkami na ostrogę piętową.
